Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

[Cihangir]

20 Temmuz 1974'de Türkiye'nin gerçekleştirdiği Barış Harekatı neticesinde yapılan toplumlarası görüşmelerin çıkmaza girmesiyle 15 Kasım 1983 yılında bağımsızlığını ilân eden KKTC, Türkiye'nin 60 km güneyinde bulunan Kıbrıs adası üzerinde kurulmuştur. Yüzölçümü 3.335 km2'dir. Toplam 9.251 km2 olan ada yüzölçümünün %35'i KKTC'ye aittir.

Coğrafî bakımdan düzlükler kapsayan KKTC, Beşparmak dağlarıyla ikiye bölünmekte, güneyinde ise Magosa'dan Lefkoşa'ya kadar uzanan Meserya ovası ile Lefkoşa'dan Güzelyurt'a kadar uzanan verimli topraklar uzanmaktadır.


Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı tipik Akdeniz iklimine sahip olan KKTC'nin en sıcak ayları Temmuz, Ağustos, en soğuk ayları Aralık, Şubat göze çarpmaktadır. Yağış ortalaması ise 70 mm. civarındadır. 1996 kesin olmayan sayım sonuçlarına göre KKTC'nin nüfusu 200.587 olup, km2'ye 59 kişi düşmektedir. Nüfus artışı ise %1.1'dir.


Başkenti Lefkoşa olan KKTC'nin diğer önemli şehirleri Gazimagosa, Girne ve Güzelyurt'tur. Yeşil Ada olarak bütün dünyaca tanınan Kıbrıs adasının kuzeyinde yer alan KKTC'inde tarım ve ormancılık faaliyetlerine özel önem verilmektedir. Ülkenin %57'si tarım arazisidir. Turunçgiller, arpa, buğday, zeytinyağı, patates, havuç, meyvecilik ve sebzecilik gelişmiş olup, sebze ve meyve açısından kendi kendine yeterli hale gelmiştir. Ülkenin kıt su kaynakları göz önünde bulundurularak modern sulama sistemleri kurulmuş, kısıtlı su kaynakları en rasyonel şekilde kullanılmaya çalışılmıştır.

Dağlık alanlarda küçükbaş, çiftliklerde ise büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır. Arıcılık gelişmiştir. 1980-95 yılları arasında 184 binin üzerinde canlı kuzu, 737 canlı dana, 54 binin üzerinde canlı oğlak, 2800 canlı keçi ve 1000 canlı koyun ihracatı gerçekleşmiştir. Ayrıca 3000 hektarlık bir alan ağaçlandırılmıştır.

Sanayi fazla gelişmemiş olmakla birlikte gıda, inşaat ve giyim dallarında oldukça önemli gelişmeler sağlanmıştır. Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler şeklinde sanayi kurulmuş, 1995 yılında imalat sanayinde tesis sayısı 726'ya çıkmış istihdam edilen kişi sayısı ise 11.382'ye yükselmiştir. Lefkoşe, Gazimagosa ve Girne'de organize sanayi bölgeleri kurulmuş ve Gazimagosa'da kurulan serbest liman ile bu bölgede şu anda 22 işletme çimento ve deri paketleme, araç bakım ve onarımı, konfeksiyon imalatı ve transit ticaret sahalarında faaliyet gösterilmektedir. Elektrik enerjisi üretimi ülke ihtiyacını karşılayacak seviyeye gelmiştir.

Kuzey Kıbrıs tarihi ve turistik yerleri, güzel havası ve temiz çevresi ile turizmde her yıl gelişen cennet bir ülke olarak karşımıza çıkmaktadır.KKTC'nin gayri safi milli hasılası 767.0 milyon dolar olup, ihracatı 68.5 milyon dolar, ithalatı 330.0 milyon dolardır. (1996 yılı verileri). Ekonomide önem arzeden sektörlerin başında %18.2 ile ticaret ve sanayi %13.5 tarım gelmektedir. Fert başına düşen milli gelir 4.156 dolara ulaşmıştır.Ciddi bir işsizlik sorunu yaşamayan KKTC'de çalışır nüfus 76.454'dür. Bu nüfus tarım, sanayi, inşaat ve kamu hizmetlerinde yoğunlaşmaktadır.



1963-74 yılları arasında Rum ablukası altında olan dış ticaret 1974 Barış harekatından sonra aktivite kazanmış, Cumhuriyetin ilânından sonra da hız kazanarak büyümüştür. Bugün KKTC 70 ülke ile dış ticaret yapmaktadır. 1995 yılı itibariyle ihracatın %30'unu Türkiye'ye, %54.2'sini Avrupa'ya, ithalatının %53.2'si Türkiye'den, %27.1 ise Avrupa Topluluğu üzerinden yapmıştır. Özellikle Türkiye Cumhuriyeti dışındaki Türk Cumhuriyetleri ile ticarî ve siyasi faaliyetlerini artırma yönünde yoğun çabalar harcanmaktadır. Anayasa 5 Mayıs 1985 tarihinde yapılan halk oylaması ile kabul edilmiştir. Çok partili demokratik bir sisteme sahip olan KKTC, sosyal adalet ve hukukun üstünlüğüne dayalı, lâik ve bağımsız bir devlettir.

Cumhurbaşkanı, başbakanı, bakanlar kurulu ve parlamentosu olan KKTC'nin en büyük sorunu uluslararası tanınmadır.